Het Planbureau heeft even nagerekend en vastgesteld dat het in november nipt wordt met onze stroombevoorrading. Het is niet meer uit te sluiten dat, ook zonder extreme weersituaties, er tekorten zullen ontstaan die tijdelijke afschakelingen van de elektriciteit in grotere landsdelen noodzakelijk zullen maken. De reacties daarop heb ik als bijzonder onheilspellend ervaren.
Onze bevoegde federale minister, mevrouw Marghem, is geïrriteerd. Volgens haar is het niet de bevoegdheid van het Planbureau om dergelijke waarschuwingen te uiten. Daardoor wordt direct de aandacht van de harde feiten afgeleid en naar de meer efemere jachtvelden van de politiek gekanaliseerd. Deze methode is even Belgisch als mosselen friet met een pilsje en dus is er geen reden tot klagen.
Marie Christine Marghem (foto Wikipedia)
Bovendien is mevrouw Marghem juriste en ik kan het haar niet kwalijk nemen dat ze veel gemakkelijker omgaat met ‘bevoegdheden’ dan met dingen die uitgedrukt worden in megawatt. Men zou zich uiteraard de vraag kunnen stellen of we op die post niet beter iemand konden hebben die weet wat er allemaal achter de stekkerdoos zit. Maar dat is onpraktisch: zo iemand wil niet in de politiek en krijgt er ook geen kans toe.
In de biografie van mevrouw Marghem lees ik dat “Haar politiek beleid is gebaseerd op het begrip van andere meningen en de wil tot veranderen.” Is het niet dat wat wij allemaal willen: consensus en verandering? Dat brengt ze ook in de praktijk, en desondanks krijgt ze, ook van ‘progressieve’ zijde, bakken kritiek over zich. Het gaat nog enige tijd en enkele afschakelingen vergen voor we in de gaten krijgen dat wij het verkeerde vragen.
Dan is er onze bevoegde Vlaamse minister, de heer Tommelein. Zijn conclusie is dat we nu maar eens komaf moeten maken met het sluiten van de kerncentrales. Het is hem blijkbaar totaal ontgaan dat het probleem net wordt veroorzaakt doordat even slechts één van onze kernreactoren beschikbaar zal zijn. Er ontgaat hem wel meer. Ook zijn baasje, mevrouw Rutten (jurist) gelooft – pardon: zegt – dat “kernreactoren onbetrouwbaar zijn”. In principe is niets minder waar. Voor Belgische kernreactoren begint dat echter wel te gelden. Dat ligt niet aan intrinsieke zwakten van de nucleaire technologie maar aan de manier waarop wij ze behandelen, of eerder mishandelen. Hierover kunt u meer te weten komen in dit artikel (Kernenergie, meer emoties dan argumenten pro en contra) op onze website.
Bart Tommelein (foto Wikipedia)
Waar ik vermoed dat mevrouw Marghem nog weet dat de zon niet altijd schijnt en ook de wind niet altijd waait, ben ik daar in het geval van Tommelein niet zo zeker van. Zijn opleiding ‘communicatie’, die normaal bedacht is om reclamejongens klaar te stomen, draagt ‘weten’ niet hoog in het vaandel. Alles draait daar om ‘perceptie’, en daar weet Tommelein – met catastrofale gevolgen – alles van. Indien de zon en de wind altijd beschikbaar waren, zou de politiek die Tommelein voorstaat (‘Hernieuwbare energie, een overzicht’) enkel maar zeer duur en ecologisch onzinnig zijn. Daar dat echter niet het geval is, wordt die politiek iets dat nog erger is: totaal onmogelijk. Voor Tommelein is dat geen punt. Hij houdt zich aan zijn leermeesters; de Atheense sofisten uit de 5de eeuw v.C. Alles wat hij verkocht krijgt is OK!
Ook in de uitlatingen van de bevraagde experten kan ik geen soelaas vinden. Een van de ideeën is dat we ons elektriciteitsverbruik moeten regelen, bij voorbeeld door eenvoudig een paar uur later te koken. Zoals altijd: het valt ‘de mensen’ nu nog niet op. Maar ik kan de betreffende heer verzekeren dat, als het zover komt, moeders die een stel hongerige kinderen thuiskrijgen van de school daar een beetje genuanceerder over zullen denken. Een ander voorstel is stroom intensieve industriële installaties, bij voorbeeld chloorfabrieken, ‘even’ af te schakelen. Een dergelijk voorstel kan werkelijk enkel komen van iemand die het zelf nooit heeft moeten doen. Dat gaat wel over iets meer dan enkel een schakelaar omleggen. Er zijn altijd verliezen en risicosituaties mee gemoeid.
Het is gruwelijk duidelijk: noch de bevoegde politici noch de experten hebben een reële oplossing, omdat er geen oplossing is, nu niet meer! Eigenlijk moeten we nu zelfs hopen dat de problemen zich materialiseren, zodat de mensen eens aan den lijve de gevolgen van de politiek die ze gedeeltelijk zelf gewild of toch minstens gedoogd hebben, kunnen ondervinden. Misschien is het dan mogelijk tot een meer realistische benadering vanwege zowel volk als overheid te komen. Misschien kan het werkelijk groot onheil nog afgewend worden, ook al is het nu al vijf na twaalf.
Met groot onheil bedoel ik de mogelijkheid dat we aan de situatie gaan wennen en ze als normaal gaan accepteren. De ‘communicatiemechanismen’ van de overheid en de horige journalisten van de media, die oneindig veel gesofisticeerder zijn dan hun natuurwetenschappelijk verstand, zullen alles doen om ons in die richting te sturen.
Maar alle propaganda, hoe geniaal ook, zal niets kunnen veranderen aan het feit dat enkel in een ontwikkelingsland de stroombevoorrading onzeker is. Geen enkel tv-programma, hoe briljant ook zal ondernemingen er toe brengen in een dergelijk land te investeren of er zelfs aanwezig te blijven.
Indien u het bewustzijn dat ons de status van ontwikkelingsland dreigt als een schok ervaart kunt u dat maar beter even verder doordenken. Dit is slechts de eerste stap. Marshall Sahlins, de antropoloog die aan de basis lag van de onlusten in Nanterre – die in werkelijkheid over de toegang tot de slaapkwartieren van de meisjes gingen –, en daardoor in feite mei 68 ‘aftrapte’, heeft in 1966 al met zijn ‘Original affluent society’ (hier te zien in PDF formaat), een terugkeer naar de jagers/verzamelaarsmaatschappij bepleit. Er is ondertussen al veel meer in die richting geëvolueerd dan we ons normaal bewust zijn. De klassieke familie is verzwakt, de religie als maatschappelijke kracht is vernietigd, ons onderwijs is verwoest (hoewel dat bewustzijn nog moet groeien staat dat als een paal boven water), we verdunnen de nog aanwezige competentie door de ondoordachte import van nog meer niet integreerbare migranten, onze rechtsstaat maakt regelmatig een grap van zichzelf en nu begint ook onze industriële infrastructuur af te brokkelen.
We zijn werkelijk al een heel eind onderweg. Wat houdt ons nog tegen? Marx heeft het in uitzicht gesteld: “Des ochtends jagen, des middags vissen, des avonds veeteelt bedrijven en na het eten de kritiek beoefenen”. Sahlins wilde nog verder gaan.
Veel geluk, en vooral een volle maag gewenst!
Uw dwarsligger
