Onlangs werd door N-VA politici gepleit om de prijs voor het bekomen van de Belgische nationaliteit op te trekken. Maar een dubbele nationaliteit lijkt voor niemand een probleem te zijn. Laten we daar even bij stil staan.
Toen recentelijk de Nederlands-Turkse journaliste Fréderike Geerdink werd opgepakt door de Turkse politie, kwam luid protest vanuit de journalistenwereld. Maar via de sociale media werd ze door Nederlandse ‘landgenoten’ van Turkse afkomst uitgescholden als verraadster van de Turkse zaak.
Het laat zich alvast aanzien dat president Erdogan zich weinig gelegen laat aan al de protesten vanuit de journalistenwereld. Ook officiële protesten lijken hem niet tot betere gedachten te brengen. Wat hij en zijn voorgangers veel belangrijker vinden is dat alle Turken in het buitenland ook de Turkse nationaliteit behouden en jongeren ook hun dienstplicht moeten vervullen of afkopen. Bij elk misbruik riskeren ze grote moeilijkheden (en kosten) telkens ze hun familie opzoeken in Turkije.
Laten we in deze discussie vooral niet verloren lopen in alle regels en wetten omtrent de meervoudige nationaliteit maar peilen naar de betekenis ervan voor zowel het individu als de gemeenschap waartoe ze behoren. Hoewel we ons verder beperken tot de dubbele nationaliteit, Belgisch en Turks, is het duidelijk dat dit ook het geval is voor andere landen.
Turken in Vlaanderen
Net zoals Marokkanen de Marokkaanse nationaliteit behouden in het buitenland, blijven ook geëmigreerde Turken hun Turkse nationaliteit behouden: ‘Turken in Vlaanderen’ is zelfs officieel géén foute benaming.
Iemand met de Turkse nationaliteit wordt de facto verplicht om in Vlaanderen te leven in een dubbele realiteit: de dagdagelijkse Vlaamse realiteit en de eigenheid van het ‘Turk-zijn’. Onderschat dit laatste niet voor Vlamingen van Turkse afkomst die daar familie wonen hebben. Bijvoorbeeld wanneer ze zich hier zouden scharen achter het gedachtengoed van de Koerden of openlijk kritiek hebben op het officiële Turkse beleid, riskeren niet alleen zijzelf moeilijkheden maar ook hun familie in Turkije. Van daar dat zelfs politici met veel politieke macht, zoals Meyrem Almaci, het niet over hun lippen krijgen om publiek het beleid van de Turkse president Erdogan af te vallen.
Toen MO* in 2006 enkele politici ondervroeg over de afkoopsom voor de dienstplicht klonk dezelfde terughoudendheid duidelijk door in het antwoord van deze Vlaams-Turkse politici: Moet die hele militieverplichting niet dringend afgeschaft worden, als ze voor iedereen zo’n zware financiële last meebrengt en voor sommigen zelfs familiaal leed? ‘Afschaffing lijkt me te radicaal’, zegt senator Fatma Pehlivan. ‘Afschaffen lijkt me niet realistisch’, echoot partijgenoot Cemal Cavdarli. Beiden vinden wel dat de uitkoopsom drastisch naar beneden moet. Cavdarli: ‘Ik heb onlangs op de Turkse televisie begrip gevraagd voor de jonge generatie. Concreet heb ik voorgesteld om in de toekomst maar 2000 euro te vragen.’ Ook Pehlivan ziet meer heil in Turks lobbywerk dan in een Belgisch initiatief: ‘We kunnen uiteindelijk enkel druk uitoefenen in het Turkse parlement, het gaat tenslotte om een intern Turks defensiebeleid.
Twee heren dienen is problematisch
Dat beide politici zich druk maken over de hoogte van de afkoopsom en voorbijgaan aan het veel gewichtiger feit dat Vlamingen - want dat zijn ze uiteraard ook – als Turkse dienstplichtigen, kunnen verplicht worden om desgevallend oorlogsdaden te stellen die tégen de Belgische belangen ingaan, lijken ze niet te beseffen. Ze bewijzen daarmee wel degelijk hoe problematisch het is om een dubbele nationaliteit te hebben, zeker voor politici. Mag ik in deze situatie de politiek niet-correcte vraag stellen of het aanvaardbaar is dat politici met de Turkse (of elke andere) nationaliteit toegang krijgen tot Belgische staatsgeheimen? Elke persoon die vatbaar is voor chantage – en dat is het geval voor personen met een dubbele nationaliteit die familie hebben in hun geboorteland – kan volgens de geldende normen van de veiligheidsdiensten géén hoog veiligheidscertificaat krijgen. Waarom wordt voor politici – en bij uitbreiding iedereen die kennis nodig heeft over vitale Belgische belangen – een uitzondering gemaakt?
Er is meer mis dan het veiligheidsaspect met die dubbele nationaliteit voor mensen die geacht worden ‘onze gemeenschap te dienen’. Immers, door niet exclusief te kiezen voor de Belgische nationaliteit, geven ze een fout signaal: namelijk dat ze ook Turks willen blijven en dus die factor meespeelt in hun beoordeling van de Belgische politieke werkelijkheid. Stel u voor dat ze geconfronteerd worden met de wens van een meerderheid van de bevolking om bepaalde wetten uit te vaardigen die in strijd zijn met de geplogenheden in hun land van herkomst en waarvan ze weten dat hun Turkse medeburgers hier in België tegen deze wetgeving zijn, zullen ze dan het algemeen belang dienen of zich verzetten namens hun Turkse gemeenschap? Dat er ook communautaire problemen zijn tussen twee autochtone gemeenschappen die hetzelfde land delen, kan geen excuus zijn voor allochtone gemeenschappen om dezelfde voorrechten op te eisen op basis van een andere nationale aanhankelijkheid. Ik heb de stellige indruk dat het precies dat is wat nu af en toe wel gebeurt en eigenlijk een vorm van racisme is ten aanzien van de autochtone Vlaamse gemeenschap.
Ik kan mij inbeelden dat na het lezen van zoveel niet-correcte bedenkingen bij sommigen de haren zijn gaan recht staan. Toch wil ik nog één vraag stellen: Wanneer sommige landen het recht opeisen om hun geëmigreerde landgenoten te verplichten de nationaliteit te behouden (op straffe van benadeling zo ze dat niet doen) waarom zouden wij dan niet kunnen beslissen om dat NIET te aanvaarden? Ieder land beslist zelf over de eigen wetgeving, waarbij het vanzelfsprekend moet zijn dat wetten dienen om goed bestuur (en integratie) te bevorderen en niet om deze te bemoeilijken.
De schotelantenne nationalist
Die dubbele nationaliteit heeft nog andere nadelen voor het samenleven in Vlaanderen. Dank zij de moderne technologieën is het voor veel Belgen van vreemde herkomst dagelijkse kost om het reilen en zeilen in hun geboorteland te volgen en mee te leven met wat er daar gebeurt. Die dagdagelijkse band zorgt er echter voor dat ze minder behoefte hebben om zich hier te integreren, om een sociaal netwerk uit te bouwen dat de grenzen van de eigen allochtone gemeenschap overstijgt. Samenhokken en vanuit het grote ‘gelijk’ of ‘ongelijk’ naargelang je het bekijkt, oordelen over onze gemeenschap vanuit een waardenwereld die soms heel verschillend is van deze die wij normaal vinden.
Het is blijkbaar niet politiek correct om dit gedrag in vraag te stellen. Nochtans leert de werkelijkheid ons soms zeer onaangename dingen. In mijn post kreeg ik van een vriend het relaas van een directeur van een katholieke school in Limburg. Deze voelde zich al lang geleden verplicht om in zijn school een meerderheid aan allochtone moslimkinderen op te vangen, waarbij hij eigenlijk reeds lang doet wat recentelijk Lieven Boeve, hoofd van de katholieke scholen voorstelde.
In hun haast om op de waan van de dag te reageren liep het journaille mekaar bijna van de sokken. Voor het verhaal van deze directeur, ervaringsdeskundige sinds lange jaren hebben ze niet de tijd genomen. Het klinkt heel anders: “Als je hun geloofswereld niet ergens opvangt, structureert, lever ze je over aan hun clans en families die ingebed zitten in een leefwereld van een hardheid waar ik en jij geen idee van hebben. Het is een wereld van overleven, van dagelijkse slaag, naar school zonder eten, een bril is luxe, huiswerk is belachelijk, enz.”
Dat deze directeur (en nu opnieuw Boeve) pleiten voor opvang van de moslimjeugd om ze te onttrekken aan de nefaste familie- en clansituatie is nochtans bijzonder belangrijk. Het is een zuivere daad van naastenliefde maar tegelijk ook een teken van grote zwakte. Het gebrek aan moed van onze autochtone gemeenschap om dat probleem aan te pakken en niet langer te tolereren dat allochtone gemeenschappen het leven, zoals het in het thuisland is, hier gewoon verderzetten. Hoog tijd dat de politieke wereld hier eens over nadenkt én alvast beseft dat een dubbele nationaliteit een obstakel is voor een goede integratie.
Kiezen tussen Turk of Belg zijn
Alle allochtonen (behalve uit EU-landen) die hier met een dubbele nationaliteit langer verblijven dan pakweg vijf jaar én alle inwijkelingen in het kader van de gezinshereniging MOETEN kiezen. Belg of Turk, Belg of Marokkaan, …, maar géén dubbele nationaliteit meer.
Er zijn trouwens Turken die hiertoe de moed hadden (gepubliceerd in MO 2006):
Niet iedereen loopt met opgeheven hoofd achter de wapperende vlag van de Turkse republiek. Wie niet mee willen draaien in de carrousel van dubbele nationaliteit en de daaraan verbonden verplichtingen, betaalt daarvoor niet in baar geld, maar in maanden rompslomp en zelfs intimidaties. ‘Twee jaar geleden heb ik mijn Turkse nationaliteit verworpen’, zegt een 36-jarige Turk die anoniem wil blijven. ‘Ik kon niet meer tegen de hypocrisie. Iedereen is zogezegd patriot en houdt van zijn land. Maar alle Belgische Turken wachten wel tot hun 38ste verjaardag om hun verplichte maand te gaan doen en hun 5112 euro te betalen. Om dat uitstel te krijgen, maken veel mannen gebruik van valse arbeiderscontracten. Ik kon daar niet meer tegen.’ De Turkse overheid laat de procedure van verwerping van de nationaliteit echter nogal eens aanslepen, en dat kan pijnlijk zijn.
‘Enkele maanden geleden ben ik echt psychisch gekraakt. Mijn vader stierf en als oudste zoon is het erg belangrijk om je vader mee te gaan begraven in Turkije. Ik kon niet. Aangezien mijn procedure nog steeds loopt, ben ik nog niet geschrapt van de lijst van Defensie. Mijn verplicht adres in Turkije is bij mijn schoonouders, die door de Turkse politie geïntimideerd worden. Om mijn procedure te versnellen, moet ik me gaan uitschrijven uit de burgerlijke stand in Turkije. Maar ik geraak niet tot bij mijn dorp, want ik sta geseind en kan dus opgepakt worden en onmiddellijk voor 15 maanden in het leger worden geplaatst. (..)
In een vroeger artikel schreef ik dat een sterkere defensie noodzakelijk is maar niet volstaat, zo lang we niet de morele weerbaarheid hebben om onze waarden te willen verdedigen. Welnu de dubbele nationaliteit met al haar gevolgen is zo’n probleem dat wijst op een gebrek aan weerbaarheid. En in het buitenland weet men dat maar al te goed!
Dwarsligger
