VAN ONZE CORRESPONDENT IN CHINA - In een reeks over het onderbelichte hedendaagse China publiceren wij verhalen van een Vlaming in China. Ditmaal vroegen we hem of Chinezen inderdaad slimmer zijn en of dat altijd beter is.
Chinezen zijn slimmer dan wij
We moeten het gewoon toegeven; Chinezen zijn slimmer dan wij. Hoe je het ook keert of draait, welke meetmethode of test je ook gebruikt, de Chinezen komen er altijd beter uit.
Charles Murray met "The Bell Curve" bond de kat de bel aan in 1994. Eindeloze controverses en hevige discussies volgden. Tot het niet meer kon genegeerd worden: er zijn duidelijke overeenkomsten tussen ras en intelligentie. Later, meer gedetailleerd onderzoek heeft zelfs precieze locaties kunnen aantonen met een bevolking met hoger of lager intelligentieniveau.
In Azië is China koploper met de hoogste niveaus langs de Chinese Oostkust, de absolute top in Fujian, Zhejiang, Taiwan en Shanghai. Vlamingen of Chinezen van de westelijke provincies (Xinjiang, Tibet, Qinghai) kunnen daar niet aan tippen. Met zijn 1.4 miljard inwoners is de Chinese Gauss-curve echter zo massief groot dat de Vlaamse Gauss curve, geprojecteerd op de Chinese, slechts een klein stipje is. Maar onze piek zit wel duidelijk aan de linkerkant van de Chinese curve.
Het verschil is zo duidelijk dat het merkbaar is in de dagelijkse omgang met collega’s en kennissen. Dat heeft voordelen maar ook nadelen. Een paar concrete voorbeelden:
Aan de KULeuven (inclusief GroepT, nu deel van KUL) studeren heel veel buitenlandse studenten, waaronder een groot deel Chinezen. Veel van die jonge studenten slagen er in om ondanks de taal- en cultuurbarrière toch bij de beste af te studeren:
Van C.G. (een Chinese studente uit Xiamen, Fujian), klein maar uitzonderlijk begaafd, zei een KUL prof mij eens dat zij de slimste persoon was die hij ooit in zijn loopbaan gezien had.
H.L., "Aliang" voor de vrienden, is naar Leuven gekomen met geld dat zijn vader (dorpshoofd van een klein dorpje in Zhejiang) verzameld had bij familieleden en relaties. Aliang is van zeer bescheiden afkomst maar heeft in Leuven hard gestudeerd, bijgeklust als jobstudent en werd gesteund door een Leuvense mecenas van Chinese afkomst. En met groot succes afgestudeerd. Eens terug in China heeft hij een blitzcarrière gemaakt doorheen Autodesk. Vandaag leidt hij Autodesk Azië vanuit Singapore.
Z.H. (van Wenzhou, Zhejiang) was 10 jaar lang wiskundeprof aan de universiteit van Wenzhou. Verkozen tot beste wiskundeprof van Zhejiang. Kortstondig getrouwd met een "princeling"*, deel van het politieke establishment in Beijing; reizen, party's, auto's, exuberante levensstijl. Daarna is ze terug gaan studeren. Doctoraat menswetenschappen. Blitzcarrière als HR manager in enkele grote westerse bedrijven in Shanghai. Zij leest gemiddeld twee boeken per week (meestal over westerse sociologie, filosofie, politiek, religie, geschiedenis,...) en kan maanden later daar hele bladzijden letterlijk uit citeren, inclusief de bladzijde nummer!
Een jaar of vijf geleden was er een Engelse wiskunde prof die gefrustreerd was door het gebrek aan aandacht (en middelen) die in UK besteed wordt aan wiskundeonderwijs. Hij ontwierp een online test om het wiskundeniveau aan de Engelse universiteiten objectief te kunnen vergelijken. En hij vroeg ook enkele uniefs in Shanghai om hun wiskundeleerlingen te testen. Tot ieders verbazing was het niveau van de Engelse bijna-afgestudeerde uniefstudenten slechter dan dat van de middelbare school studenten in Shanghai.
Wetenschappelijk-technische issues bespreken met Chinese ingenieurs is aangenaam. Zij hebben een ongeziene basiskennis van vele facetten van techniek en kennen de grondbeginselen krak van buiten. Soms lijkt het wel of hun geheugen dubbel zo groot is als dat van ons. Zij zijn er bovendien op uit om nieuwe dingen bij te leren. Tijdens mijn presentaties of uiteenzettingen schrijven ze vlijtig al mijn commentaren in hun notaboekje.
Helaas zijn er ook een paar dingen die het samenwerken met Chinese ingenieurs danig verstoort:
- Een groot gebrek aan creativiteit, het voortdurend terugvallen op standaard-, schoolboekenoplossingen, het niet in staat zijn om met nieuwe oplossingen te komen. Een brainstorming sessie met Chinese ingenieurs is altijd een ramp. De oorzaak zit bijna zeker in het Chinese schoolsysteem waar te veel nadruk ligt op het vergaren van kennis, eerder dan op het concreet oplossen van problemen.
- Een onwil tot samenwerken. Teamwork is een onbekend fenomeen in China. Chinezen zijn individualisten, ieder voor zich. Gedwongen samenwerking functioneert niet. Teams zijn bijna altijd erg artificieel. De oorzaak zit ongetwijfeld in het Confucianisme, al is er geen enkele Chinees die dat zo duidelijk zal willen toegeven.
Aan beide tekortkomingen wordt de laatste jaren hard gewerkt aan de Chinese universiteiten. Zowel het gebrek aan creativiteit als aan teamspirit is geleidelijk aan het verminderen.
Het samenwerken met slimme medewerkers en leveranciers mag dan wel heel aangenaam zijn, het heeft als groot nadeel dat zij onmiddellijk de voordelen zien (en in gedachten al zitten uit te rekenen) van elke opdracht of overeenkomst. Als je tweeduizend staalplaten bestelt met een dikte van 8 mm en een tolerantie (+0,2 /-0,2 mm) dan mag je er geheid zeker van zijn dat je platen krijgt van 7,8 mm. Tenminste, als je een prijs per plaat hebt overeengekomen. Als je per gewicht betaalt, dan krijg je platen van 8,2 mm. Als je twee containers kunststofproducten bestelt en je vergeet te specifiëren dat er geen regrind granulaat mag gebruikt worden, dan krijg je producten, gemaakt met soms de helft hermalen granulaat.
In alle omstandigheden, in alle overeenkomsten proberen ze er de kantjes af te lopen. Bij zakelijke onderhandelingen zien zij direct hun eigen voordeel. In discussies hebben zij vaak een hele redenerings-boom voor zich, zodat, wat je ook zegt of argumenteert, zij onmiddellijk een antwoord klaar hebben. Bij het in detail bespreken van een product hebben zij niet in de eerste plaats de kwaliteit of duurzaamheid voor ogen. Maar ze kennen wel tot in de kleinste details hun kostprijsstructuur en leveringscondities.
Bij dit soort onderhandelingen testen ze ook je vastberadenheid/toegeeflijkheid. Voor ze de tafel verlaten weten ze precies hoe “murw” ze je zullen kunnen maken. En dat wordt koelbloedig verrekend in de offerte die ze je toesturen.
Als je als naïeve Westerse nieuweling onderhandelt met Chinezen, dan hebben ze je altijd liggen. Altijd. Daaruit concluderen dat Chinezen bedriegers zijn is te kort door de bocht. Ze doen dit met iedereen, ook hun eigen medeburgers en buren. (maar niet met hun familie). Dit is Chinese cultuur, het resultaat van 2000 jaar Confucianisme, gecombineerd met hun supersnel denkvermogen. “Bemin je naaste als jezelf” bestaat niet in zaken doen met Chinezen. Zaken doen in China is Mahjong spelen op topniveau.
Tot zover dit verhaal van een Vlaming in China.
Opgetekend door een Dwarsligger
