Van onze correspondent
Wat China betreft heeft Donald Trump geen andere optie dan een stevige bocht te maken. Toch doen de VS het beter in China dan Europa.
President elect Donald Trump, eens hij goed en wel geïnstalleerd is in het Witte Huis, gaat een aantal van zijn straffe uitspraken moeten inslikken.
Inzake klimaatdoelstellingen gaat het wellicht een klein bochtje worden. Veranderingen die in China al een hele tijd ingezet zijn: geen belastinggeld meer voor elektrische auto’s, meer aandacht voor nucleaire centrales en fossiele brandstoffen om alles betaalbaar te houden. Trump gaat dezelfde kant op.
Wat zijn China politiek betreft, gaat het een grote bocht worden, hij heeft geen andere mogelijkheid:
Zijn uitspaken over China tijdens zijn verkiezingscampagne waren ofwel ronduit verkeerd of in de praktijk onuitvoerbaar: (1)
“China manipuleert zijn muntsysteem”
Dat blijkt dus niet juist te zijn. Donald H Straszheim, een republikein en Trump aanhanger, legt het haarfijn uit op Bloomberg TV (2) "Trump to 'Shuffle His Feet' on China". Samengevat komt het hierop neer: Vanuit de US bekeken, mag het er dan wel op lijken dat de CNY bijzonder laag geprijsd is ten opzichte van de USD, de voornaamste reden is de stijging van de Dollar. In vergelijking met de EURO, de Yen en andere Aziatische munten is de Chinese munt vrij stabiel gebleven de laatste jaren. De USD-CNY-koers maakt het natuurlijk bijzonder moeilijk voor Amerikaanse bedrijven om zaken te doen in China en omgekeerd helpt het de Chinezen om hun producten te verkopen in de US. Maar het is niet iets wat je de Chinezen kunt verwijten.
“Make America great again” Haal werkgelegenheid terug weg uit China ..
Dagdromerij. Wishful Thinking. Naast de kostenstijging (minstens 50 %, soms een verdubbeling) zijn er nog minstens een dozijn andere, puur technische redenen waarom bepaalde producten niet (meer) in het westen kunnen gemaakt worden. In veel gevallen is de technologie niet meer voorhanden of is die er nooit geweest in het westen. Een paar voorbeeldjes: geharde, superdunne staaldraad, thixoforming, magnesium injectie, high speed proto milling, … Allemaal dingen die je in het westen niet of niet meer kunt maken, tenzij je Chinese technici en machines opkoopt en naar hier haalt.
De betwiste eilanden in de Zuid Chinese Zee
Door de pedante “mensenrechten” attitude van de Amerikaanse politiek, ook inzake de Zuid Chinese Zee, zijn ze hun bondgenoot de Filippijnen kwijtgespeeld. Vroeger vlogen Filipijnse militairen mee met de Amerikaanse verkenningsvluchten over de eilanden in de Zuid Chinese zee. Sinds de “son of a whore” uitspraak van Duterte en kort daarop de Amerikaanse weigering om lichte wapens voor de Filipijnse politie te leveren, zijn de betrekkingen bekoeld. Daarop is China met volle valiezen geld naar de Filippijnen getrokken. China levert nu de wapens voor Dutertes war on drugs. China is ook al begonnen met de bouw van grootschalige gevangenissen om alle opgepakte drugshandelaars op te sluiten. In de komende jaren gaat China, door een aangehouden realpolitik en bilaterale onderhandelingen, internationaal erkend worden als de rechtmatige eigenaar van alle eilanden in de Zuid Chinese Zee.
Invoertaksen op Chinese importproducten
Donald Trump (en onze politiek correcte Eurocraten) hebben het voortdurend over “anti-dumpingtaksen” daarbij niet beseffend dat China intussen een echte open markteconomie heeft en internationaal de grootste verdediger is van vrijhandel. Voor de Chinezen geldt onverkort Thomas Friedmans “The World is Flat”
Naast de ethische bezwaren tegen het beperken van vrijhandel zijn er, minstens even sterke, wettelijke bezwaren: In 2001 heeft de US, samen met de EU, het WTO-verdrag ondertekend met China, waarin ze China de MES (Market Economy Status) onvoorwaardelijk toegezegd hebben. In Par. 15 (a) (ii) van het verdrag is te lezen: "all provisions in this treaty, whereby the importing country can impose anti-dumping taxes or -quota will be void in any event 15 years after signing this treaty"
Er is geen ontkomen aan: als de US (of EU) toch zouden proberen om importtaksen (zogenaamde “anti-dumpingtaksen”) op te leggen aan Chinese producten dan zal de Appellate Body van de WTO die (na een lange procedureslag) vernietigen.
Donald Trump heeft Peter Navarro, een (ex-)Democraat en politieke opportunist, aangeduid als director of the National Trade Council. Dat is een nieuwe instelling, bedoeld om de Amerikaanse belangen te bewaken in internationale handel. Navarro is een “China-havik”, is nooit in China geweest, spreekt geen Chinees maar heeft wel onderzoek gedaan, studies gepubliceerd en een film gemaakt om zijn afkeer van China te laten kennen. De sterke taal die Trump i.v.m. China gebruikt is grotendeels gebaseerd op “Death by China”, de film van Navarro.
Een vergelijking van de uitspraken en publicaties van Navarro en Trump:
Navarro in 2001: "growing signs that the collapse of China... may soon be at hand"
Dit is een broodjeaapverhaal dat nu al decennia lang aansleept. De oorspronkelijke bron is wellicht een blog-website gesponsord door een George Soros stichting. Het vuurtje wordt gemiddeld twee keer per jaar opnieuw opgestookt, telkens met andere nepargumenten.
Navarro in mei 2016: "China's cyber spies will also vacuum up everything from emails, contact lists, and test results to pricing information"
Dat was tot voor kort (voor een deel) zo, maar sinds een jaar of twee worden de patenten gewoon met veel geld opgekocht.
Navarro in februari 2016: accused China of "empire building" in the South China Sea
Klopt: China bouwt de hele Zuid Chinese Zee uit tot nieuw, op de zee gewonnen gebied. En dat wordt geheel legaal Chinees grondgebied, inclusief militaire installaties.
Navarro en Alexander Gray in November 2015: “allowing China to the World Trade Organisation has weakened the US manufacturing base”
Het WTO verdrag is in 2001 tot stand gekomen door vrije onderhandelingen tussen de US, EU, Japan en China. Navarro verwijst hier naar Par. 15 (a) (ii) van het verdrag, waarvan nu pas het besef doordringt hoe vergaand die overeenkomst is. Peter Navarro zal, net als Donald Trump, zijn onrealistische denkbeelden over China moeten opbergen.
Intussen heeft hij Wilbur Ross benoemd tot secretary of the US department of commerce. Van Wilbur Ross is de uitspraak: "China has done many things right. Their direction of change is in the right direction". Wilbur Ross is voorzitter van IAC (Collins & Aikman Europe, Lear, …) met verschillende productieplants in China, niet enkel in de auto, maar ook in de textielindustrie. (3)
Zodra Trump aan de macht is en als de senaat zijn nominatie goedkeurt, wordt Terry Branstad de nieuwe US-ambassadeur in China. Branstad is een oude jeugdvriend van Xi Jinping, van toen Xi nog een klein schakeltje was in de Chinese administratie. Dat soort guanxi is in China ijzersterk en in staat om grote veranderingen te maken.
De vraag is dus niet of Trump de bocht gaat maken, maar hoe en wanneer. Trump is nu China aan het testen, uitmeten hoe ver hij kan gaan. Hij heeft dit al gedaan met twee duidelijke cases:
- het telefoongesprek met Tsai IngWen, de presidente van ROC / Taiwan
- zijn tweet i.v.m. de opgeviste drone.
Beijing heeft over de Amerikaanse reactie telkens heel ontzet gereageerd, maar aan de manier waarop ze dat deden was (volgens mij) heel duidelijk te merken hoe opgetogen (!) ze zijn over Trumps nieuwe manier van aanpakken
Chinezen appreciëren dat iemand opkomt voor zijn eigen belangen, voor zijn eigen volk en cultuur. Dat dwingt respect af. Ook in zaken onderhandelen ze liever met iemand die zijn zakelijke belangen zeer taai en onvermurwbaar verdedigt. Dat daarbij spelletjes gespeeld worden, dat vinden ze prima.
Wat ze hartsgrondig haten dat is een pedante attitude zoals we gezien hebben in bijvoorbeeld:
- De marketingtechnieken van Coca-Cola, GM, Apple en McDonalds in China; super-Amerikaans, onaangepast aan de Chinese cultuur
- De voortdurende opmerkingen i.v.m. “mensenrechten” van de Obama – Clinton administratie. Vaak werd daarmee de “vervolging” van de moslims (veelal regelrechte IS’ers) bedoeld.
- Het Hangzhou-incident met de journalisten en veiligheidspersoneel in en rondom de Air Force One.
In al de drie voorbeelden heb ik de ingehouden woede van de Chinezen gevoeld. Als je Chinezen op de kast wil jagen, dan is dit de perfecte manier om dat te doen.
Gelukkig is dat alles bijna voorbij:
- Coca-Cola China is op zoek naar een (Chinese) overnemer, Apple heeft nog nauwelijks een market-share van 4 % in China, McDonalds is in China aan het inkrimpen. General Motors is vorige week veroordeeld voor prijsafspraken in China, ze zijn zich aan het voorbereiden op een halvering van hun marktaandeel.
- Trump of zijn administratie gaat beslist de “mensenrechten” niet benadrukken. China heeft evenveel recht om IS’ers op te sporen en vast te zetten als elk ander land.
- Trump gaat een nieuwe gestripte versie AF1 kopen en zijn veiligheidsdiensten naar zijn hand zetten. Veiligheidspersoneel in en rond het presidentieel vliegtuig gaan in overleg met het bezochte land het protocol organiseren in plaats van het bezochte land plaatselijk te bezetten. En hopelijk beperkt Trump het aantal embedded journalists in zijn vliegtuig.
Natuurlijk gaan er nog botsingen komen tussen de US en China. Het WTO-verdrag en een aantal andere wrijvingspunten gaan in een globaal akkoord opnieuw onderhandeld worden en na heel veel politiek getouwtrek en grenzen aftasten gaat er een wafelijzer-akkoord komen. Puur legaal heeft China het recht aan zijn kant en opnieuw gaan ze hun meest gewiekste onderhandelaars uitsturen. De strategische aanpak daarvoor ligt al klaar in Beijing.
Al bij al, hebben de betrekkingen tussen de US en China er nog nooit zo goed voorgestaan. Intussen deemstert het oude Europa langzaam weg.
方腾波
Frans Vandenbosch
Voetnoten
- Donald Trumps China policy
https://www.linkedin.com/pulse/donald-trumps-china-policy-frans-vandenbosch - Trump to 'Shuffle His Feet' on Chinahttp://www.bloomberg.com/news/videos/2016-11-29/straszheim-trump-to-shuffle-his-feet-on-china
- China has done many things right
https://www.linkedin.com/pulse/china-has-done-many-things-right-direction-change-ross-vandenbosch
